Towards a Digital Life Style
(၂၀၁၃)ခုႏွစ္ အတြင္းက ရန္ကုန္ျမိဳ႕ တပ္မေတာ္ခန္းမမွာ က်င္းပ ခဲ့တဲ့ International Myanmar ICT Exhibition 2013 ၂၀၁၃ မွာ အရင္ႏွစ္ေတြ ကထက္ပုိျပီး ထူးျခားတဲ့အစီအစဥ္ တစ္ခုအေနနဲ႕ ပြဲက်င္းပေနတဲ့ရက္ေတြရဲ႕ေန႕ လည္ပုိင္းေတြမွာ Televised Session ဆုိျပီး အုိင္တီ၊အင္တာနက္၊မုိဘိုင္းလ္၊ e-Government၊ Web Technology စသျဖင့္ တုိင္းျပည္အတြက္ေရာ၊ မိဘျပည္သူေတြ၊ လူငယ္တီထြင္ ဖန္တီးသူေတြ အက်ိဳးရွိေစမည့္ Knowledge ရေစမည့္ အေၾကာင္းအရာေတြကုိ အုိင္တီ အသင္းအဖြဲ႕ေတြက တာ၀န္ရွိသူေတြ အျပင္ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ တတ္သိနားလည္တဲ့သူေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အုိင္တီကုိ ရူးသြပ္ျပီး ဘ၀တစ္ခုလုိ႕သတ္မွတ္ ထားၾကတဲ့ လူငယ္ ပညာရွင္ေတြကုိဖိတ္ၾကားျပီး Brocasting Media Partner မ်ားရဲ႕ ကူညီမႈနဲ႔ Channel (3) ခု ကေနတုိက္ရုိက္လႊင့္မယ့္ လူ(၄)ဦးကေန(၆)ဦးအထိ စုေပါင္းေဆြးေႏြး ေမးျမန္းၾကမည္႕ အစီအစဥ္တစ္ခုကုိ ထည့္သြင္းထားခဲ့ၾကပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႔ ေန႔တစ္ေန႔အတြက္ ဒုတိယပုိင္းအစီအစဥ္ျဖစ္တဲ့ Towards a Digital Life Style ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႕ အုိင္တီအသင္းက တာ၀န္ရွိသူေတြအျပင္ အုိင္တီစီးပြားေရး လုပ္ငန္းထဲကုိ စတင္အေျခခံ ၀င္ေရာက္လာ တဲ့လူငယ္စီးပြားေရးနဲ႕ အုိင္တီပညာရွင္(၃) ဦး နဲ႕အတူ နာရီ၀က္ေလာက္ေဆြးေႏြးမႈကုိ ဦးေဆာင္ျပီး Moderator အေနနဲ႕ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ေပးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အစီအစဥ္မစခင္ Panelist ေတြနဲ႕ အၾကိဳေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့အခါ ကမာၻနဲ႕တ၀ွမ္း ေျပာင္းလဲတုိးတက္လာ ေနတဲ့ Digital နည္းပညာေတြနဲ႔ Equipment ေတြျဖစ္တဲ့ PC, Labtop နဲ႔ Tablet ေတြ၊ Digital Camera, MP3, MP4 နဲ႔ Digital TV Channel ေတြနဲ႕နည္းပညာ အသစ္အဆန္းေတြ၊ Digital Telephone ေတြကေန ဒီကေန႔ အသုံးျပဳေနၾကတဲ့ Mobile Smart Phone Technology ေတြ Internet, e-Mail နဲ႔ Web Technology ေတြဟာတႏွစ္ျပီး တႏွစ္အံ့မခန္း တုိး တက္လာၾကျပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ျမန္မာ နုိင္ငံမွာလည္း (၁၀) စုႏွစ္(၁) ခုေက်ာ္ (၂)ခုေလာက္ စိမ့္၀င္ပ်ံ႕နွံ႕ခဲ့ျပီး အရင္ ကလုိခ်င္တယ္လုိ႕ဆုိတဲ့ Digital အသုံး အေဆာင္ပစၥည္းေတြဟာ အခုဆုိရင္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ေနတဲ့ Daily Needs ေတြအျဖစ္ ေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္လာၾကျပီ ျဖစ္ဆုိတာေတြ ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။ မွတ္မွတ္ရရ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ကုိယ္ တုိင္လုပ္ငန္းအတြက္ေရာ ကုိယ္ပုိင္သုံးဖုိ႕ အတြက္ေရာ Projecter တစ္လုံးကုိ သိန္း(၄၀)ေက်ာ္၊ Labtop တစ္လုံးကုိ (၁၅)သိန္း (၁၈)သိန္း၊ Digital Camera တစ္လုံးကုိ(၅)သိန္းေလာက္နဲ႔ Mobile Phone တစ္လုံးကုိ ျပင္ပေပါက္ ေစ်း သိန္း(၂၅) (၃၀) နဲ႕ ၀ယ္သုံးခဲ့ၾကရတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ (၁၅)ႏွစ္ ေလာက္ကထက္ Digital နည္းပညာေတြနဲ႕ဆက္စပ္တဲ့ Equipment ေတြဟာ အခုဆုိရင္ အလြန္ကုိသက္သာတဲ့ ႏႈန္းထားေတြနဲ႕ Accessibility လုိ႕ေခၚတဲ့ ေနရာတကာမွာ အလြယ္တကူ ၀ယ္ယူရရွိ လာနုိင္တာေတြ၊ Affordability လုိ႕ေခၚတဲ့ တန္ဖုိးအရမ္းမမ်ားပဲ လူလတ္တန္းစားေတြပါ တတ္နိုင္ ၀ယ္ႏုိင္လာတဲ့အေျခအေနေတြ ကလည္း Human Being without survive with Digital Life style လုိ႕ သတ္မွတ္လာရတဲ့အထိ ေရာက္ရွိ လာေအာင္ တြန္းပုိ႕ေပးတဲ့ ေမာင္းႏွင္အား Driving Force ေတြဆုိရင္လည္း မမွားပါဘူး။ အဲဒီလုိ Digital နည္းပညာေတြ အလြယ္တကူ ၀ယ္ယူအသုံးျပဳလာႏုိင္တဲ့ အတြက္ လူသားေတြအတြက္ အက်ိဳးေက်းဇူး အမ်ားၾကီး ျဖစ္ထြန္းေစတယ္ဆုိတာ ဘယ္သူမွျငင္းနုိင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ အရင္က ဖလင္ကုိအသံုးျပဳရျပီး ကူးဖုိ႕ေဆးဖုိ႕ ခက္ခဲခဲ့တဲ့ ဓါတ္ပုံနည္းပညာေတြမွာ အခု Digital Camera ေပၚေပါက္လာေတာ့ ကူးဖုိ႕ပဲျဖစ္ျဖစ္ Distribute လုပ္ဖုိ႕ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အလြယ္တကူျဖစ္လာတယ္။ အရင္က အဆက္အသြယ္ရဖုိ႕ ခက္ခဲတဲ့ေနရာေဒသေတြအတြက္ လူကုိယ္ တုိင္သြားလာရတဲ့အေျခအေနတစ္ခုကေန အခုဆုိရင္ လြယ္လြယ္ကူကူ ဖုန္းကေလး ဆက္လုိက္ယုံနဲ႕ ဆက္သြယ္နုိင္လာတယ္။ အရင္ကကားခ်ပ္ရုပ္ပုံေတြကုိပန္းခ်ီ Drawing Design ေတြနဲ႕တစ္ခုခ်င္းစီ လုပ္ေနရာကေနအခု Powerpoint လုိ Presentation Software ေတြ ေပၚလာေတာ့အရုပ္ေရာ၊ အသံေရာအားလုံး ပုံစံမ်ိဳးစုံနဲ႕ Present လုပ္နုိင္လာတယ္။ အရင္က ဖလင္အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ရုပ္ရွင္စနစ္ေနရာမွာ အခု Digital TV ေတြ Prepaid Channel ေတြ၊ Cable TV ေတြ CD, DVD, EVD Player ေတြ ေပၚေပါက္လာေတာ့ Entertainment နဲ႕ Knowledge အတြက္ မိမိၾကည္႔လုိတဲ့ အစီအစဥ္ကုိ မိမိၾကည့္လုိတဲ့အခ်ိန္မွာ မိမိၾကည့္ခ်င္တဲ့နည္းပညာတစ္ခုခုနဲ႕ စိတ္ၾကိဳက္ၾကည့္႐ႈလာနုိင္တယ္။ အရင္ကသတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ စာေစာင္ေတြကုိ တေနရာရာမွာသြား၀ယ္ျပီးမွ အဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္တစ္ခုမွာမွ ၾကည့္လုိ႔ ရေပမဲ့ အခုဆုိရင္ Printed Media ေတြ အားလံုးနီးပါး Digital Form နဲ႔ OnLine ေပၚမွာရွိ လာျပီျဖစ္လုိ႕ ကုိယ့္မွာ Mobile ဒါမွမဟုတ္ Tablet ေလးတစ္ခု ရွိေနယံုနဲ႕ ေနရာ၊ ေဒသအခ်ိန္မေရြး ကုိယ္ၾကည္႕ခ်င္တဲ့စာေစာင္နဲ႔ Article ေတြကုိ ၾကည့္နုိင္လာတယ္။ အရင္ကအစည္းအေ၀း၊ အခမ္းအနားတစ္ခုခု (ဒါမွမဟုတ္) အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုခုအတြက္ အသံပုိင္းဆိုင္ရာ Record လုပ္ထားခ်င္တယ္ ဆုိရင္ Tape ေတြသုံးရျပီးျပန္ Convert လုပ္ဖုိ႕ Medium အခက္အခဲရိွတာေရာ၊ ၾကာရွည္ သိမ္းထားဖုိ႕အတြက္ေရာ အဆင္မေျပေပမဲ့ အခုဆုိရင္ Digital Recorder ေတြသုံးျပီး ဘာကိစၥအတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ္သိမ္းလုိတဲ့ Digital Format တစ္ခုခုနဲ႕သိမ္းျပီးျပန္နား ေထာင္ခ်င္တဲ့မည့္သည့္ Digital Device တစ္ခုခုနဲ႕မဆုိျပန္နားေထာင္လုိ႕ရလာတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြကေတာ့ Digital နည္းပညာေတြ ေျပာင္းလဲ တုိးတက္လာတာေၾကာင့္ လူေတြရဲ႕ Daily Life Style ေတြမွာအက်ိဳးရွိလာ တာေတြထဲက တခ်ိဳ႕ျဖစ္ျပီး ဘယ္ေနရာမဆုိအေကာင္းနဲ႕အဆုိး ဒြန္တြဲရွိေနတတ္တာမို႔ Digital နည္းပညာမ်ားရဲ႕ အားနည္းတဲ့၊ မေကာင္းတဲ့အခ်က္ တစ္ခ်ိဳ႕ကိုလည္း သတိျပဳေရွာင္ရွားၾကဖုိ႔ လုိအပ္ေနအုံးမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဖလင္ဓါတ္ပုံတစ္ခုဟာ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ျပင္ပကုိ ေပါက္ၾကားသြားတယ္ဆုိရင္ လက္သည္ (တရားခံ) ရွာဖုိ႕ အရမ္းမခက္ခဲေပမဲ့ Digital Photo တစ္ခုကေတာ့ ဘာေၾကာင့္မွန္း၊ ဘယ္သူေၾကာင့္မွန္း မသိဘဲ တကမၻာလုံးကုိ အခ်ိန္ပုိင္း အတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႕ ေပါက္ၾကားသြားေစနုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိပဲ အရင္က အေရးၾကီး ေဆြးေႏြးမႈေတြ အစည္းအေ၀းေတြကစကားသံေတြ မွတ္တမ္းေတြကုိ Tape Recorder ေတြနဲ႕ခုိးျပီး ဖမ္းယူဖုိ႕ဆုိရာ ခက္ခဲေပမဲ့ အခုဆုိရင္ ေဘာပင္၊ ေဖါင္တိန္ပုံစံ Digital Recorder တစ္ခုခုနဲ႕လ်ွိဳ႕၀ွက္ ဖမ္းယူျပီးမိနစ္ပုိင္းအတြင္း OnLine Internet ေပၚလႊင့္တင္လုိက္ဖုိ႕အလြန္ပဲ လြယ္ကူလာပါတယ္။ ဒါတင္မက ေသးပါဘူး Individual ေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ အေရးၾကီးတဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြဟာ Digital Format တမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ၊ Memory Stick ေပၚမွာ၊ Hard Disk ဒါမွမဟုတ္ Tape Drive ထဲမွာ၊ VDC, CD ေတြထဲမွာ သိမ္းဆည္းလာၾကေတာ့ အခန္႕မသင့္ရင္အားလုံး မသမာသူေတြလက္ထဲ အလြယ္တကူေရာက္ရွိနုိင္ျပီး အလြဲသုံးစား ျပဳခံရမႈေတြ ျဖစ္လာနုိင္ပါတယ္။ အခုဆုိရင္ လူသားေတြရဲ႕ Virtual Life လုိ႕ေတာင္တင္စားလာၾကတဲ့ FaceBook Internet အသုံးျပဳမႈကလည္း တကမာၻလုံးအတုိင္းအတာ သာမက ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ျမန္မာနုိင္ငံအဆင့္မွာေတာင္ တေန႔တျခား တုိးတက္ မ်ားျပားလာျပီး အထူးသျဖင့္ လူငယ္တုိင္းနီးပါးမွာ Hand Phone မရွိရင္သာေနမယ္၊ Facebook Account တစ္ခုရွိလာေနတာကလည္း အက်ိဳးရွိတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိေပမဲ့ သတိထားစရာေတြ၊ ေရွာင္ရန္ေတြလည္း Threat တစ္ခုအေနနဲ႔ ျဖစ္လာေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ Facebook ကုိ အျပင္မွာ ကုိယ္တကယ္ မျဖစ္ပဲ ျဖစ္ခ်င္ေနတဲ့ဘ၀ (Society) တစ္ခုအျဖစ္ အသုံးခ်လာၾကေတာ့ တကယ္မဟုတ္တဲ့ Personal Information ေတြ၊ စိတ္ခံစားခ်က္ေတြ၊ အျမင္ေတြ၊ ေနထုိင္မႈပုံစံေတြကုိ ထင္ေယာင္ထင္မွား၊ ဆင္တူယုိးမွား လုပ္လာၾကျပီး ဒါကုိယုံလြယ္တဲ့သူ တစ္ခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ လူမႈေရးုျပသနာေတြ၊ ေငြေၾကးအရွဳပ္အရွင္းေတြအမ်ားၾကီး ၾကံဳေတြ႕လာၾကရတယ္။ အဲဒါအျပင္ တစ္ခ်ိဳ႕ Facebook ကုိ Information အမွန္အကန္နဲ႕ အသုံးျပဳတဲ့ လူငယ္ေလးေတြ သူတုိ႕ရဲ႕အခ်က္ အလက္ေတြနဲ႕အလြဲသုံးစား လုပ္ခံရတာ၊ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႕လူ႕ပါတ္၀န္းက်င္က အေလးထားမႈေတြကုိ ေႏွာက္ယွက္ ဖ်က္စီးခံေနရတာေတြလည္း မၾကာခဏၾကားလာေနရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆုိရင္ နာမည္ေက်ာ္ Celebrities မ်ားရဲ႕ဓါတ္ပုံ၊ လိပ္စာေတြကုိအသုံးျပဳျပီး အဲဒီ Celebrities ကဲ့သုိ႔ ပါ၀င္ခံစား သရုပ္ေဆာင္ျပီး Misuse ေတြ လုပ္လာၾကတာေတြရွိလာေတာ့ Awareness, Education နဲ႔ Ethical ေတြနားမလည္ထားဘူး၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဘာေတြဆုိရင္မလုပ္သင့္ဘူး၊ မလုပ္ရဘူး၊ လုပ္တယ္ဆုိရင္ ထုိက္သင့္တဲ့ျပစ္မႈ၊ ျပစ္ဒါဏ္ေတြ ခံၾကရမယ္ဆုိတာမ်ိဳး အသိေပးတာမ်ိဳး မလုပ္နုိင္ရင္ အေရာင္အဆင္း ကင္းမဲ့တဲ့ လူေနမူပုံစံ Digital LifeStyle ကုိ ေတာ္ေတာ္နဲ႕ရရွိခံစားနုိင္ၾကအုံးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း နုိင္ငံၾကီးတစ္ခုမွာဆုိရင္ OnLine Abuse ေတြမ်ားလြန္းလုိ႔ ဘယ္ Internet Service Provider ကေနပဲ Access လုပ္လုပ္၊ အသုံးျပဳသူ အားလုံးမိမိတုိ႕ရဲ႕ Personal Data ေတြကို အတိအက် မွန္မွန္ကန္ကန္ Register လုပ္ထားရမယ္ဆုိျပီး ဥပေဒေတြ စည္းမ်ဥ္းေတြ ခ်မွတ္လုိက္တာကုိ လည္းမၾကာေသးခင္ကမွ သိလုိက္ရပါေသးတယ္။ နုိင္ငံအသီးသီးကလည္း On Line ေပၚမွာလုံျခံဳတဲ့ စည္းကမ္းရွိတဲ့ ဆက္သြယ္ အသုံးျပဳမႈေတြျဖစ္လာဖုိ႕အတြက္ အဖက္ဖက္ကေနတရားဥပေ’ပုိင္းေရာ၊ ပညာေပးမႈအပုိင္းေရာ၊ အေရးယူမႈ အပုိင္းေတြေရာ အရွိန္အဟုန္နဲ႕ လုပ္လာၾကျပီျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ၾကားဘူးသေလာက္ Awareness နည္းေသးတဲ့ မိဘအုပ္ထိန္းသူတစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း ကုိယ့္သားသမီးအျပင္ေလွ်ာက္ မလည္ရင္ ျပီးေရာ အခန္းထဲမွာပဲ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ အင္တာနက္ခ်ိတ္ေပးထားတယ္။ တေနကုန္ အခန္းအိမ္ထဲကအျပင္ မထြက္တာကုိပဲ ေက်းဇူးတင္ေနျပီး ကုိယ္တုိင္လည္း Digital Divide ေၾကာင့္၀င္ျပီး Touch မလုပ္ နုိင္ေတာ့ သားသမီးေျပာသမွ် အေကာင္းထင္ေနျပီး ျပီးမွ ၾကီးမားတဲ့ျပသနာေတြေပၚလာမွ ကယ္ပါအုံး ဆုိတာမ်ိဳးရွိၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့အဲဒီလုိျဖစ္လာကာမွ ဒီေန႕ကစျပီး အင္တာနက္မသုံးရေတာ့ဘူး၊ ကြန္ပ်ဴတာမသုံးရေတာ့ဘူးဆုိျပီး အတင္းအၾကပ္ ပိတ္ပင္တာမ်ိဳးေတြ ကန္႕သတ္လာတာမ်ိဳးေတြလည္း ၾကားရ သိရဘူးပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းနဲ႕ နည္းပညာတုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈ ေတြကုိ ကန္႕သတ္တားဆီးဖုိ႕ဆုိတာ ေတာ္ေတာ္မလြယ္ကူတဲ့ ကိစၥျဖစ္ျပီး မိဘအုပ္ထိန္းသူ ေတြကုိယ္တုိင္က မတင္းလြန္းမေလွ်ာ့လြန္းေသာ စည္းကမ္းမ်ားနဲ႕ မိမိတုိ႕ကုိယ္တုိင္လည္း အထိုက္အေလွ်ာက္ နည္းပညာနဲ႕မကင္းေ၀းေအာင္ ေလ့လာၾကိဳးစားျပီး အနည္းဆုံး ကုိယ့္သားသမီးအသုံးျပဳေနတဲ့ နည္းပညာေတြ၊ Equipment ေတြအေၾကာင္း ငါတုိ႕လည္းနားလည္တယ္။ လာျပီး နပ္ခ်လုိ႕မရဘူးဆုိတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ျပင္ဆင္ထားရင္ အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ Control လုပ္နုိင္ Monitor လုပ္နုိင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တဖက္ကလည္း On Line, Facebook အသုံးျပဳတဲ့အခါမွာ ခံယူခ်က္၊ ယဥ္ေက်းမႈအပုိင္း အားနည္းေနေသးတာေတြလည္း ေတြ႕ေနရပါတယ္။ လူငယ္ခ်င္း အဆင္မေျပမႈေလးတစ္ခုခုအတြက္ Facebook Account ထဲမွာရွိေနတဲ့ အျခား Member မ်ားရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာ၊ အေျခအေနေတြကုိ ထည့္မတြက္ေတာ့ပဲ ဆုိင္ဆုိင္မဆုိင္ဆုိင္ ကုိယ္စိတ္ထဲမွာ ရွိတာေတြကိုတစ္တစ္ခြခြ၊ အမ်ားလက္မခံနုိင္တဲ့ အေျပာအဆုိအသုံးအနဳန္းေတြနဲ႕ ေရးသားေျပာဆုိလာၾကတာေတြကလည္း သတိျပဳဆင္ျခင္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံအေၾကာင္းအရာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ လူ႕က်င့္ ၀တ္ (Ethics) နဲ႕ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာလုပ္သင့္တယ္ ဘာမလုပ္ သင့္ဘူး၊ ဘယ္လုိအခ်ိန္မွာ ဘာေျပာသင့္တယ္၊ ဘာမေျပာသင့္ဘူးဆုိတာေလးကုိ ဆင္ျခင္နုိင္ရင္ ပုိျပီးေကာင္းလာမယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။ နိဂုံးခ်ဴပ္ရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ Digital နည္းပညာေတြေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕လူသားေတြရဲ႕ လူေနမႈပုံစံေတြဟာ သာမန္ပုံစံကေန Ditial Life Style ကုိ ေရာက္ရွိလာၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္၊ လိုက္ေလွ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ေနထုိင္နုိင္ဖုိ႕ အသိေတြ၊ သတိေတြ၊ က်င့္၀တ္ေတြနဲ႕ ဥပေဒပုိင္းဆုိင္ရာ အခ်က္ေတြကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ေအာင္ လုပ္ျပီး အက်ိဳးရွိရွိ အသုံးျပဳ၊ အသုံးခ်ၾကမယ္ဆုိရင္ တန္ဖုိးရွိျပီး အေရာင္အဆင္းကင္းမဲ့တဲ့ Perfect Digital Lifestyle အျဖစ္သို႕ တကယ္ေရာက္ရိွ ခံစားနုိင္ၾကေတာ့မွာ ျဖစ္တဲ့ဆုိတဲ့ အေၾကာင္း မ်ွေ၀ခံစားရင္း . . . . .
(၂၀၁၃)ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ(၁၉)ရက္ေန႕တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ International Myanmar ICT Exhibition Televised Session Day (3) ကုိျပန္ေျပာင္းသတိရလွ်က္
UNO (အုိင္တီခရီးသည္)
(၂၀၁၃)ခုႏွစ္ အတြင္းက ရန္ကုန္ျမိဳ႕ တပ္မေတာ္ခန္းမမွာ က်င္းပ ခဲ့တဲ့ International Myanmar ICT Exhibition 2013 ၂၀၁၃ မွာ အရင္ႏွစ္ေတြ ကထက္ပုိျပီး ထူးျခားတဲ့အစီအစဥ္ တစ္ခုအေနနဲ႕ ပြဲက်င္းပေနတဲ့ရက္ေတြရဲ႕ေန႕ လည္ပုိင္းေတြမွာ Televised Session ဆုိျပီး အုိင္တီ၊အင္တာနက္၊မုိဘိုင္းလ္၊ e-Government၊ Web Technology စသျဖင့္ တုိင္းျပည္အတြက္ေရာ၊ မိဘျပည္သူေတြ၊ လူငယ္တီထြင္ ဖန္တီးသူေတြ အက်ိဳးရွိေစမည့္ Knowledge ရေစမည့္ အေၾကာင္းအရာေတြကုိ အုိင္တီ အသင္းအဖြဲ႕ေတြက တာ၀န္ရွိသူေတြ အျပင္ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ တတ္သိနားလည္တဲ့သူေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အုိင္တီကုိ ရူးသြပ္ျပီး ဘ၀တစ္ခုလုိ႕သတ္မွတ္ ထားၾကတဲ့ လူငယ္ ပညာရွင္ေတြကုိဖိတ္ၾကားျပီး Brocasting Media Partner မ်ားရဲ႕ ကူညီမႈနဲ႔ Channel (3) ခု ကေနတုိက္ရုိက္လႊင့္မယ့္ လူ(၄)ဦးကေန(၆)ဦးအထိ စုေပါင္းေဆြးေႏြး ေမးျမန္းၾကမည္႕ အစီအစဥ္တစ္ခုကုိ ထည့္သြင္းထားခဲ့ၾကပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႔ ေန႔တစ္ေန႔အတြက္ ဒုတိယပုိင္းအစီအစဥ္ျဖစ္တဲ့ Towards a Digital Life Style ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႕ အုိင္တီအသင္းက တာ၀န္ရွိသူေတြအျပင္ အုိင္တီစီးပြားေရး လုပ္ငန္းထဲကုိ စတင္အေျခခံ ၀င္ေရာက္လာ တဲ့လူငယ္စီးပြားေရးနဲ႕ အုိင္တီပညာရွင္(၃) ဦး နဲ႕အတူ နာရီ၀က္ေလာက္ေဆြးေႏြးမႈကုိ ဦးေဆာင္ျပီး Moderator အေနနဲ႕ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ေပးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အစီအစဥ္မစခင္ Panelist ေတြနဲ႕ အၾကိဳေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့အခါ ကမာၻနဲ႕တ၀ွမ္း ေျပာင္းလဲတုိးတက္လာ ေနတဲ့ Digital နည္းပညာေတြနဲ႔ Equipment ေတြျဖစ္တဲ့ PC, Labtop နဲ႔ Tablet ေတြ၊ Digital Camera, MP3, MP4 နဲ႔ Digital TV Channel ေတြနဲ႕နည္းပညာ အသစ္အဆန္းေတြ၊ Digital Telephone ေတြကေန ဒီကေန႔ အသုံးျပဳေနၾကတဲ့ Mobile Smart Phone Technology ေတြ Internet, e-Mail နဲ႔ Web Technology ေတြဟာတႏွစ္ျပီး တႏွစ္အံ့မခန္း တုိး တက္လာၾကျပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ျမန္မာ နုိင္ငံမွာလည္း (၁၀) စုႏွစ္(၁) ခုေက်ာ္ (၂)ခုေလာက္ စိမ့္၀င္ပ်ံ႕နွံ႕ခဲ့ျပီး အရင္ ကလုိခ်င္တယ္လုိ႕ဆုိတဲ့ Digital အသုံး အေဆာင္ပစၥည္းေတြဟာ အခုဆုိရင္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ေနတဲ့ Daily Needs ေတြအျဖစ္ ေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္လာၾကျပီ ျဖစ္ဆုိတာေတြ ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။ မွတ္မွတ္ရရ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ကုိယ္ တုိင္လုပ္ငန္းအတြက္ေရာ ကုိယ္ပုိင္သုံးဖုိ႕ အတြက္ေရာ Projecter တစ္လုံးကုိ သိန္း(၄၀)ေက်ာ္၊ Labtop တစ္လုံးကုိ (၁၅)သိန္း (၁၈)သိန္း၊ Digital Camera တစ္လုံးကုိ(၅)သိန္းေလာက္နဲ႔ Mobile Phone တစ္လုံးကုိ ျပင္ပေပါက္ ေစ်း သိန္း(၂၅) (၃၀) နဲ႕ ၀ယ္သုံးခဲ့ၾကရတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ (၁၅)ႏွစ္ ေလာက္ကထက္ Digital နည္းပညာေတြနဲ႕ဆက္စပ္တဲ့ Equipment ေတြဟာ အခုဆုိရင္ အလြန္ကုိသက္သာတဲ့ ႏႈန္းထားေတြနဲ႕ Accessibility လုိ႕ေခၚတဲ့ ေနရာတကာမွာ အလြယ္တကူ ၀ယ္ယူရရွိ လာနုိင္တာေတြ၊ Affordability လုိ႕ေခၚတဲ့ တန္ဖုိးအရမ္းမမ်ားပဲ လူလတ္တန္းစားေတြပါ တတ္နိုင္ ၀ယ္ႏုိင္လာတဲ့အေျခအေနေတြ ကလည္း Human Being without survive with Digital Life style လုိ႕ သတ္မွတ္လာရတဲ့အထိ ေရာက္ရွိ လာေအာင္ တြန္းပုိ႕ေပးတဲ့ ေမာင္းႏွင္အား Driving Force ေတြဆုိရင္လည္း မမွားပါဘူး။ အဲဒီလုိ Digital နည္းပညာေတြ အလြယ္တကူ ၀ယ္ယူအသုံးျပဳလာႏုိင္တဲ့ အတြက္ လူသားေတြအတြက္ အက်ိဳးေက်းဇူး အမ်ားၾကီး ျဖစ္ထြန္းေစတယ္ဆုိတာ ဘယ္သူမွျငင္းနုိင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ အရင္က ဖလင္ကုိအသံုးျပဳရျပီး ကူးဖုိ႕ေဆးဖုိ႕ ခက္ခဲခဲ့တဲ့ ဓါတ္ပုံနည္းပညာေတြမွာ အခု Digital Camera ေပၚေပါက္လာေတာ့ ကူးဖုိ႕ပဲျဖစ္ျဖစ္ Distribute လုပ္ဖုိ႕ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အလြယ္တကူျဖစ္လာတယ္။ အရင္က အဆက္အသြယ္ရဖုိ႕ ခက္ခဲတဲ့ေနရာေဒသေတြအတြက္ လူကုိယ္ တုိင္သြားလာရတဲ့အေျခအေနတစ္ခုကေန အခုဆုိရင္ လြယ္လြယ္ကူကူ ဖုန္းကေလး ဆက္လုိက္ယုံနဲ႕ ဆက္သြယ္နုိင္လာတယ္။ အရင္ကကားခ်ပ္ရုပ္ပုံေတြကုိပန္းခ်ီ Drawing Design ေတြနဲ႕တစ္ခုခ်င္းစီ လုပ္ေနရာကေနအခု Powerpoint လုိ Presentation Software ေတြ ေပၚလာေတာ့အရုပ္ေရာ၊ အသံေရာအားလုံး ပုံစံမ်ိဳးစုံနဲ႕ Present လုပ္နုိင္လာတယ္။ အရင္က ဖလင္အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ရုပ္ရွင္စနစ္ေနရာမွာ အခု Digital TV ေတြ Prepaid Channel ေတြ၊ Cable TV ေတြ CD, DVD, EVD Player ေတြ ေပၚေပါက္လာေတာ့ Entertainment နဲ႕ Knowledge အတြက္ မိမိၾကည္႔လုိတဲ့ အစီအစဥ္ကုိ မိမိၾကည့္လုိတဲ့အခ်ိန္မွာ မိမိၾကည့္ခ်င္တဲ့နည္းပညာတစ္ခုခုနဲ႕ စိတ္ၾကိဳက္ၾကည့္႐ႈလာနုိင္တယ္။ အရင္ကသတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ စာေစာင္ေတြကုိ တေနရာရာမွာသြား၀ယ္ျပီးမွ အဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္တစ္ခုမွာမွ ၾကည့္လုိ႔ ရေပမဲ့ အခုဆုိရင္ Printed Media ေတြ အားလံုးနီးပါး Digital Form နဲ႔ OnLine ေပၚမွာရွိ လာျပီျဖစ္လုိ႕ ကုိယ့္မွာ Mobile ဒါမွမဟုတ္ Tablet ေလးတစ္ခု ရွိေနယံုနဲ႕ ေနရာ၊ ေဒသအခ်ိန္မေရြး ကုိယ္ၾကည္႕ခ်င္တဲ့စာေစာင္နဲ႔ Article ေတြကုိ ၾကည့္နုိင္လာတယ္။ အရင္ကအစည္းအေ၀း၊ အခမ္းအနားတစ္ခုခု (ဒါမွမဟုတ္) အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုခုအတြက္ အသံပုိင္းဆိုင္ရာ Record လုပ္ထားခ်င္တယ္ ဆုိရင္ Tape ေတြသုံးရျပီးျပန္ Convert လုပ္ဖုိ႕ Medium အခက္အခဲရိွတာေရာ၊ ၾကာရွည္ သိမ္းထားဖုိ႕အတြက္ေရာ အဆင္မေျပေပမဲ့ အခုဆုိရင္ Digital Recorder ေတြသုံးျပီး ဘာကိစၥအတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ္သိမ္းလုိတဲ့ Digital Format တစ္ခုခုနဲ႕သိမ္းျပီးျပန္နား ေထာင္ခ်င္တဲ့မည့္သည့္ Digital Device တစ္ခုခုနဲ႕မဆုိျပန္နားေထာင္လုိ႕ရလာတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြကေတာ့ Digital နည္းပညာေတြ ေျပာင္းလဲ တုိးတက္လာတာေၾကာင့္ လူေတြရဲ႕ Daily Life Style ေတြမွာအက်ိဳးရွိလာ တာေတြထဲက တခ်ိဳ႕ျဖစ္ျပီး ဘယ္ေနရာမဆုိအေကာင္းနဲ႕အဆုိး ဒြန္တြဲရွိေနတတ္တာမို႔ Digital နည္းပညာမ်ားရဲ႕ အားနည္းတဲ့၊ မေကာင္းတဲ့အခ်က္ တစ္ခ်ိဳ႕ကိုလည္း သတိျပဳေရွာင္ရွားၾကဖုိ႔ လုိအပ္ေနအုံးမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဖလင္ဓါတ္ပုံတစ္ခုဟာ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ျပင္ပကုိ ေပါက္ၾကားသြားတယ္ဆုိရင္ လက္သည္ (တရားခံ) ရွာဖုိ႕ အရမ္းမခက္ခဲေပမဲ့ Digital Photo တစ္ခုကေတာ့ ဘာေၾကာင့္မွန္း၊ ဘယ္သူေၾကာင့္မွန္း မသိဘဲ တကမၻာလုံးကုိ အခ်ိန္ပုိင္း အတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႕ ေပါက္ၾကားသြားေစနုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိပဲ အရင္က အေရးၾကီး ေဆြးေႏြးမႈေတြ အစည္းအေ၀းေတြကစကားသံေတြ မွတ္တမ္းေတြကုိ Tape Recorder ေတြနဲ႕ခုိးျပီး ဖမ္းယူဖုိ႕ဆုိရာ ခက္ခဲေပမဲ့ အခုဆုိရင္ ေဘာပင္၊ ေဖါင္တိန္ပုံစံ Digital Recorder တစ္ခုခုနဲ႕လ်ွိဳ႕၀ွက္ ဖမ္းယူျပီးမိနစ္ပုိင္းအတြင္း OnLine Internet ေပၚလႊင့္တင္လုိက္ဖုိ႕အလြန္ပဲ လြယ္ကူလာပါတယ္။ ဒါတင္မက ေသးပါဘူး Individual ေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ အေရးၾကီးတဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြဟာ Digital Format တမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ၊ Memory Stick ေပၚမွာ၊ Hard Disk ဒါမွမဟုတ္ Tape Drive ထဲမွာ၊ VDC, CD ေတြထဲမွာ သိမ္းဆည္းလာၾကေတာ့ အခန္႕မသင့္ရင္အားလုံး မသမာသူေတြလက္ထဲ အလြယ္တကူေရာက္ရွိနုိင္ျပီး အလြဲသုံးစား ျပဳခံရမႈေတြ ျဖစ္လာနုိင္ပါတယ္။ အခုဆုိရင္ လူသားေတြရဲ႕ Virtual Life လုိ႕ေတာင္တင္စားလာၾကတဲ့ FaceBook Internet အသုံးျပဳမႈကလည္း တကမာၻလုံးအတုိင္းအတာ သာမက ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ျမန္မာနုိင္ငံအဆင့္မွာေတာင္ တေန႔တျခား တုိးတက္ မ်ားျပားလာျပီး အထူးသျဖင့္ လူငယ္တုိင္းနီးပါးမွာ Hand Phone မရွိရင္သာေနမယ္၊ Facebook Account တစ္ခုရွိလာေနတာကလည္း အက်ိဳးရွိတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိေပမဲ့ သတိထားစရာေတြ၊ ေရွာင္ရန္ေတြလည္း Threat တစ္ခုအေနနဲ႔ ျဖစ္လာေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ Facebook ကုိ အျပင္မွာ ကုိယ္တကယ္ မျဖစ္ပဲ ျဖစ္ခ်င္ေနတဲ့ဘ၀ (Society) တစ္ခုအျဖစ္ အသုံးခ်လာၾကေတာ့ တကယ္မဟုတ္တဲ့ Personal Information ေတြ၊ စိတ္ခံစားခ်က္ေတြ၊ အျမင္ေတြ၊ ေနထုိင္မႈပုံစံေတြကုိ ထင္ေယာင္ထင္မွား၊ ဆင္တူယုိးမွား လုပ္လာၾကျပီး ဒါကုိယုံလြယ္တဲ့သူ တစ္ခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ လူမႈေရးုျပသနာေတြ၊ ေငြေၾကးအရွဳပ္အရွင္းေတြအမ်ားၾကီး ၾကံဳေတြ႕လာၾကရတယ္။ အဲဒါအျပင္ တစ္ခ်ိဳ႕ Facebook ကုိ Information အမွန္အကန္နဲ႕ အသုံးျပဳတဲ့ လူငယ္ေလးေတြ သူတုိ႕ရဲ႕အခ်က္ အလက္ေတြနဲ႕အလြဲသုံးစား လုပ္ခံရတာ၊ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႕လူ႕ပါတ္၀န္းက်င္က အေလးထားမႈေတြကုိ ေႏွာက္ယွက္ ဖ်က္စီးခံေနရတာေတြလည္း မၾကာခဏၾကားလာေနရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆုိရင္ နာမည္ေက်ာ္ Celebrities မ်ားရဲ႕ဓါတ္ပုံ၊ လိပ္စာေတြကုိအသုံးျပဳျပီး အဲဒီ Celebrities ကဲ့သုိ႔ ပါ၀င္ခံစား သရုပ္ေဆာင္ျပီး Misuse ေတြ လုပ္လာၾကတာေတြရွိလာေတာ့ Awareness, Education နဲ႔ Ethical ေတြနားမလည္ထားဘူး၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဘာေတြဆုိရင္မလုပ္သင့္ဘူး၊ မလုပ္ရဘူး၊ လုပ္တယ္ဆုိရင္ ထုိက္သင့္တဲ့ျပစ္မႈ၊ ျပစ္ဒါဏ္ေတြ ခံၾကရမယ္ဆုိတာမ်ိဳး အသိေပးတာမ်ိဳး မလုပ္နုိင္ရင္ အေရာင္အဆင္း ကင္းမဲ့တဲ့ လူေနမူပုံစံ Digital LifeStyle ကုိ ေတာ္ေတာ္နဲ႕ရရွိခံစားနုိင္ၾကအုံးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း နုိင္ငံၾကီးတစ္ခုမွာဆုိရင္ OnLine Abuse ေတြမ်ားလြန္းလုိ႔ ဘယ္ Internet Service Provider ကေနပဲ Access လုပ္လုပ္၊ အသုံးျပဳသူ အားလုံးမိမိတုိ႕ရဲ႕ Personal Data ေတြကို အတိအက် မွန္မွန္ကန္ကန္ Register လုပ္ထားရမယ္ဆုိျပီး ဥပေဒေတြ စည္းမ်ဥ္းေတြ ခ်မွတ္လုိက္တာကုိ လည္းမၾကာေသးခင္ကမွ သိလုိက္ရပါေသးတယ္။ နုိင္ငံအသီးသီးကလည္း On Line ေပၚမွာလုံျခံဳတဲ့ စည္းကမ္းရွိတဲ့ ဆက္သြယ္ အသုံးျပဳမႈေတြျဖစ္လာဖုိ႕အတြက္ အဖက္ဖက္ကေနတရားဥပေ’ပုိင္းေရာ၊ ပညာေပးမႈအပုိင္းေရာ၊ အေရးယူမႈ အပုိင္းေတြေရာ အရွိန္အဟုန္နဲ႕ လုပ္လာၾကျပီျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ၾကားဘူးသေလာက္ Awareness နည္းေသးတဲ့ မိဘအုပ္ထိန္းသူတစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း ကုိယ့္သားသမီးအျပင္ေလွ်ာက္ မလည္ရင္ ျပီးေရာ အခန္းထဲမွာပဲ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ အင္တာနက္ခ်ိတ္ေပးထားတယ္။ တေနကုန္ အခန္းအိမ္ထဲကအျပင္ မထြက္တာကုိပဲ ေက်းဇူးတင္ေနျပီး ကုိယ္တုိင္လည္း Digital Divide ေၾကာင့္၀င္ျပီး Touch မလုပ္ နုိင္ေတာ့ သားသမီးေျပာသမွ် အေကာင္းထင္ေနျပီး ျပီးမွ ၾကီးမားတဲ့ျပသနာေတြေပၚလာမွ ကယ္ပါအုံး ဆုိတာမ်ိဳးရွိၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့အဲဒီလုိျဖစ္လာကာမွ ဒီေန႕ကစျပီး အင္တာနက္မသုံးရေတာ့ဘူး၊ ကြန္ပ်ဴတာမသုံးရေတာ့ဘူးဆုိျပီး အတင္းအၾကပ္ ပိတ္ပင္တာမ်ိဳးေတြ ကန္႕သတ္လာတာမ်ိဳးေတြလည္း ၾကားရ သိရဘူးပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းနဲ႕ နည္းပညာတုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈ ေတြကုိ ကန္႕သတ္တားဆီးဖုိ႕ဆုိတာ ေတာ္ေတာ္မလြယ္ကူတဲ့ ကိစၥျဖစ္ျပီး မိဘအုပ္ထိန္းသူ ေတြကုိယ္တုိင္က မတင္းလြန္းမေလွ်ာ့လြန္းေသာ စည္းကမ္းမ်ားနဲ႕ မိမိတုိ႕ကုိယ္တုိင္လည္း အထိုက္အေလွ်ာက္ နည္းပညာနဲ႕မကင္းေ၀းေအာင္ ေလ့လာၾကိဳးစားျပီး အနည္းဆုံး ကုိယ့္သားသမီးအသုံးျပဳေနတဲ့ နည္းပညာေတြ၊ Equipment ေတြအေၾကာင္း ငါတုိ႕လည္းနားလည္တယ္။ လာျပီး နပ္ခ်လုိ႕မရဘူးဆုိတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ျပင္ဆင္ထားရင္ အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ Control လုပ္နုိင္ Monitor လုပ္နုိင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တဖက္ကလည္း On Line, Facebook အသုံးျပဳတဲ့အခါမွာ ခံယူခ်က္၊ ယဥ္ေက်းမႈအပုိင္း အားနည္းေနေသးတာေတြလည္း ေတြ႕ေနရပါတယ္။ လူငယ္ခ်င္း အဆင္မေျပမႈေလးတစ္ခုခုအတြက္ Facebook Account ထဲမွာရွိေနတဲ့ အျခား Member မ်ားရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာ၊ အေျခအေနေတြကုိ ထည့္မတြက္ေတာ့ပဲ ဆုိင္ဆုိင္မဆုိင္ဆုိင္ ကုိယ္စိတ္ထဲမွာ ရွိတာေတြကိုတစ္တစ္ခြခြ၊ အမ်ားလက္မခံနုိင္တဲ့ အေျပာအဆုိအသုံးအနဳန္းေတြနဲ႕ ေရးသားေျပာဆုိလာၾကတာေတြကလည္း သတိျပဳဆင္ျခင္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံအေၾကာင္းအရာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ လူ႕က်င့္ ၀တ္ (Ethics) နဲ႕ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာလုပ္သင့္တယ္ ဘာမလုပ္ သင့္ဘူး၊ ဘယ္လုိအခ်ိန္မွာ ဘာေျပာသင့္တယ္၊ ဘာမေျပာသင့္ဘူးဆုိတာေလးကုိ ဆင္ျခင္နုိင္ရင္ ပုိျပီးေကာင္းလာမယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။ နိဂုံးခ်ဴပ္ရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ Digital နည္းပညာေတြေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕လူသားေတြရဲ႕ လူေနမႈပုံစံေတြဟာ သာမန္ပုံစံကေန Ditial Life Style ကုိ ေရာက္ရွိလာၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္၊ လိုက္ေလွ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ေနထုိင္နုိင္ဖုိ႕ အသိေတြ၊ သတိေတြ၊ က်င့္၀တ္ေတြနဲ႕ ဥပေဒပုိင္းဆုိင္ရာ အခ်က္ေတြကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ေအာင္ လုပ္ျပီး အက်ိဳးရွိရွိ အသုံးျပဳ၊ အသုံးခ်ၾကမယ္ဆုိရင္ တန္ဖုိးရွိျပီး အေရာင္အဆင္းကင္းမဲ့တဲ့ Perfect Digital Lifestyle အျဖစ္သို႕ တကယ္ေရာက္ရိွ ခံစားနုိင္ၾကေတာ့မွာ ျဖစ္တဲ့ဆုိတဲ့ အေၾကာင္း မ်ွေ၀ခံစားရင္း . . . . .
(၂၀၁၃)ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ(၁၉)ရက္ေန႕တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ International Myanmar ICT Exhibition Televised Session Day (3) ကုိျပန္ေျပာင္းသတိရလွ်က္
UNO (အုိင္တီခရီးသည္)
Towards a Digital Life Style
(၂၀၁၃)ခုနှစ် အတွင်းက ရန်ကုန်မြို့ တပ်မတော်ခန်းမမှာ ကျင်းပ ခဲ့တဲ့ International Myanmar ICT Exhibition 2013 ၂၀၁၃ မှာ အရင်နှစ်တွေ ကထက်ပိုပြီး ထူးခြားတဲ့အစီအစဉ် တစ်ခုအနေနဲ့ ပွဲကျင်းပနေတဲ့ရက်တွေရဲ့နေ့ လည်ပိုင်းတွေမှာ Televised Session ဆိုပြီး အိုင်တီ၊အင်တာနက်၊မိုဘိုင်းလ်၊ e-Government၊ Web Technology စသဖြင့် တိုင်းပြည်အတွက်ရော၊ မိဘပြည်သူတွေ၊ လူငယ်တီထွင် ဖန်တီးသူတွေ အကျိုးရှိစေမည့် Knowledge ရစေမည့် အကြောင်းအရာတွေကို အိုင်တီ အသင်းအဖွဲ့တွေက တာဝန်ရှိသူတွေ အပြင် ပညာရပ်ဆိုင်ရာ တတ်သိနားလည်တဲ့သူတွေ၊ အထူးသဖြင့် အိုင်တီကို ရူးသွပ်ပြီး ဘဝတစ်ခုလို့သတ်မှတ် ထားကြတဲ့ လူငယ် ပညာရှင်တွေကိုဖိတ်ကြားပြီး Brocasting Media Partner များရဲ့ ကူညီမှုနဲ့ Channel (3) ခု ကနေတိုက်ရိုက်လွှင့်မယ့် လူ(၄)ဦးကနေ(၆)ဦးအထိ စုပေါင်းဆွေးနွေး မေးမြန်းကြမည့် အစီအစဉ်တစ်ခုကို ထည့်သွင်းထားခဲ့ကြပါတယ်။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ နေ့တစ်နေ့အတွက် ဒုတိယပိုင်းအစီအစဉ်ဖြစ်တဲ့ Towards a Digital Life Style ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ အိုင်တီအသင်းက တာဝန်ရှိသူတွေအပြင် အိုင်တီစီးပွားရေး လုပ်ငန်းထဲကို စတင်အခြေခံ ၀င်ရောက်လာ တဲ့လူငယ်စီးပွားရေးနဲ့ အိုင်တီပညာရှင်(၃) ဦး နဲ့အတူ နာရီဝက်လောက်ဆွေးနွေးမှုကို ဦးဆောင်ပြီး Moderator အနေနဲ့ ပါ၀င် ဆောင်ရွက်ပေးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အစီအစဉ်မစခင် Panelist တွေနဲ့ အကြိုဆွေးနွေးခဲ့ကြတဲ့အခါ ကမ္ဘာနဲ့တဝှမ်း ပြောင်းလဲတိုးတက်လာ နေတဲ့ Digital နည်းပညာတွေနဲ့ Equipment တွေဖြစ်တဲ့ PC, Labtop နဲ့ Tablet တွေ၊ Digital Camera, MP3, MP4 နဲ့ Digital TV Channel တွေနဲ့နည်းပညာ အသစ်အဆန်းတွေ၊ Digital Telephone တွေကနေ ဒီကနေ့ အသုံးပြုနေကြတဲ့ Mobile Smart Phone Technology တွေ Internet, e-Mail နဲ့ Web Technology တွေဟာတနှစ်ပြီး တနှစ်အံ့မခန်း တိုး တက်လာကြပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့မြန်မာ နိုင်ငံမှာလည်း (၁၀) စုနှစ်(၁) ခုကျော် (၂)ခုလောက် စိမ့်ဝင်ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး အရင် ကလိုချင်တယ်လို့ဆိုတဲ့ Digital အသုံး အဆောင်ပစ္စည်းတွေဟာ အခုဆိုရင် မရှိမဖြစ် လိုအပ်နေတဲ့ Daily Needs တွေအဖြစ် ရောက်မှန်းမသိ ရောက်လာကြပြီ ဖြစ်ဆိုတာတွေ ပြောဖြစ်ကြပါတယ်။ မှတ်မှတ်ရရ ကျွန်တော်တို့ကိုယ် တိုင်လုပ်ငန်းအတွက်ရော ကိုယ်ပိုင်သုံးဖို့ အတွက်ရော Projecter တစ်လုံးကို သိန်း(၄၀)ကျော်၊ Labtop တစ်လုံးကို (၁၅)သိန်း (၁၈)သိန်း၊ Digital Camera တစ်လုံးကို(၅)သိန်းလောက်နဲ့ Mobile Phone တစ်လုံးကို ပြင်ပပေါက် စျေး သိန်း(၂၅) (၃၀) နဲ့ ၀ယ်သုံးခဲ့ကြရတဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ (၁၅)နှစ် လောက်ကထက် Digital နည်းပညာတွေနဲ့ဆက်စပ်တဲ့ Equipment တွေဟာ အခုဆိုရင် အလွန်ကိုသက်သာတဲ့ နှုန်းထားတွေနဲ့ Accessibility လို့ခေါ်တဲ့ နေရာတကာမှာ အလွယ်တကူ ၀ယ်ယူရရှိ လာနိုင်တာတွေ၊ Affordability လို့ခေါ်တဲ့ တန်ဖိုးအရမ်းမများပဲ လူလတ်တန်းစားတွေပါ တတ်နိုင် ၀ယ်နိုင်လာတဲ့အခြေအနေတွေ ကလည်း Human Being without survive with Digital Life style လို့ သတ်မှတ်လာရတဲ့အထိ ရောက်ရှိ လာအောင် တွန်းပို့ပေးတဲ့ မောင်းနှင်အား Driving Force တွေဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။ အဲဒီလို Digital နည်းပညာတွေ အလွယ်တကူ ၀ယ်ယူအသုံးပြုလာနိုင်တဲ့ အတွက် လူသားတွေအတွက် အကျိုးကျေးဇူး အများကြီး ဖြစ်ထွန်းစေတယ်ဆိုတာ ဘယ်သူမှငြင်းနိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ အရင်က ဖလင်ကိုအသုံးပြုရပြီး ကူးဖို့ဆေးဖို့ ခက်ခဲခဲ့တဲ့ ဓါတ်ပုံနည်းပညာတွေမှာ အခု Digital Camera ပေါ်ပေါက်လာတော့ ကူးဖို့ပဲဖြစ်ဖြစ် Distribute လုပ်ဖို့ပဲ ဖြစ်ဖြစ် အလွယ်တကူဖြစ်လာတယ်။ အရင်က အဆက်အသွယ်ရဖို့ ခက်ခဲတဲ့နေရာဒေသတွေအတွက် လူကိုယ် တိုင်သွားလာရတဲ့အခြေအနေတစ်ခုကနေ အခုဆိုရင် လွယ်လွယ်ကူကူ ဖုန်းကလေး ဆက်လိုက်ယုံနဲ့ ဆက်သွယ်နိုင်လာတယ်။ အရင်ကကားချပ်ရုပ်ပုံတွေကိုပန်းချီ Drawing Design တွေနဲ့တစ်ခုချင်းစီ လုပ်နေရာကနေအခု Powerpoint လို Presentation Software တွေ ပေါ်လာတော့အရုပ်ရော၊ အသံရောအားလုံး ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ Present လုပ်နိုင်လာတယ်။ အရင်က ဖလင်အသုံးပြုခဲ့တဲ့ရုပ်ရှင်စနစ်နေရာမှာ အခု Digital TV တွေ Prepaid Channel တွေ၊ Cable TV တွေ CD, DVD, EVD Player တွေ ပေါ်ပေါက်လာတော့ Entertainment နဲ့ Knowledge အတွက် မိမိကြည့်လိုတဲ့ အစီအစဉ်ကို မိမိကြည့်လိုတဲ့အချိန်မှာ မိမိကြည့်ချင်တဲ့နည်းပညာတစ်ခုခုနဲ့ စိတ်ကြိုက်ကြည့်ရှုလာနိုင်တယ်။ အရင်ကသတင်းစာ၊ ဂျာနယ်၊ စာစောင်တွေကို တနေရာရာမှာသွားဝယ်ပြီးမှ အဆင်ပြေတဲ့အချိန်တစ်ခုမှာမှ ကြည့်လို့ ရပေမဲ့ အခုဆိုရင် Printed Media တွေ အားလုံးနီးပါး Digital Form နဲ့ OnLine ပေါ်မှာရှိ လာပြီဖြစ်လို့ ကိုယ့်မှာ Mobile ဒါမှမဟုတ် Tablet လေးတစ်ခု ရှိနေယုံနဲ့ နေရာ၊ ဒေသအချိန်မရွေး ကိုယ်ကြည့်ချင်တဲ့စာစောင်နဲ့ Article တွေကို ကြည့်နိုင်လာတယ်။ အရင်ကအစည်းအဝေး၊ အခမ်းအနားတစ်ခုခု (ဒါမှမဟုတ်) အင်တာဗျူးတစ်ခုခုအတွက် အသံပိုင်းဆိုင်ရာ Record လုပ်ထားချင်တယ် ဆိုရင် Tape တွေသုံးရပြီးပြန် Convert လုပ်ဖို့ Medium အခက်အခဲရှိတာရော၊ ကြာရှည် သိမ်းထားဖို့အတွက်ရော အဆင်မပြေပေမဲ့ အခုဆိုရင် Digital Recorder တွေသုံးပြီး ဘာကိစ္စအတွက်ပဲဖြစ်ဖြစ် ကိုယ်သိမ်းလိုတဲ့ Digital Format တစ်ခုခုနဲ့သိမ်းပြီးပြန်နား ထောင်ချင်တဲ့မည့်သည့် Digital Device တစ်ခုခုနဲ့မဆိုပြန်နားထောင်လို့ရလာတယ်။ အဲဒီအချက်တွေကတော့ Digital နည်းပညာတွေ ပြောင်းလဲ တိုးတက်လာတာကြောင့် လူတွေရဲ့ Daily Life Style တွေမှာအကျိုးရှိလာ တာတွေထဲက တချို့ဖြစ်ပြီး ဘယ်နေရာမဆိုအကောင်းနဲ့အဆိုး ဒွန်တွဲရှိနေတတ်တာမို့ Digital နည်းပညာများရဲ့ အားနည်းတဲ့၊ မကောင်းတဲ့အချက် တစ်ချို့ကိုလည်း သတိပြုရှောင်ရှားကြဖို့ လိုအပ်နေအုံးမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ဖလင်ဓါတ်ပုံတစ်ခုဟာ အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် ပြင်ပကို ပေါက်ကြားသွားတယ်ဆိုရင် လက်သည် (တရားခံ) ရှာဖို့ အရမ်းမခက်ခဲပေမဲ့ Digital Photo တစ်ခုကတော့ ဘာကြောင့်မှန်း၊ ဘယ်သူကြောင့်မှန်း မသိဘဲ တကမ္ဘာလုံးကို အချိန်ပိုင်း အတွင်း ပျံ့နှံ့ ပေါက်ကြားသွားစေနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီလိုပဲ အရင်က အရေးကြီး ဆွေးနွေးမှုတွေ အစည်းအဝေးတွေကစကားသံတွေ မှတ်တမ်းတွေကို Tape Recorder တွေနဲ့ခိုးပြီး ဖမ်းယူဖို့ဆိုရာ ခက်ခဲပေမဲ့ အခုဆိုရင် ဘောပင်၊ ဖေါင်တိန်ပုံစံ Digital Recorder တစ်ခုခုနဲ့လျှို့ဝှက် ဖမ်းယူပြီးမိနစ်ပိုင်းအတွင်း OnLine Internet ပေါ်လွှင့်တင်လိုက်ဖို့အလွန်ပဲ လွယ်ကူလာပါတယ်။ ဒါတင်မက သေးပါဘူး Individual တွေ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ သတင်း အချက်အလက်တွေဟာ Digital Format တမျိုးမျိုးနဲ့ ကွန်ပျူတာထဲမှာ၊ Memory Stick ပေါ်မှာ၊ Hard Disk ဒါမှမဟုတ် Tape Drive ထဲမှာ၊ VDC, CD တွေထဲမှာ သိမ်းဆည်းလာကြတော့ အခန့်မသင့်ရင်အားလုံး မသမာသူတွေလက်ထဲ အလွယ်တကူရောက်ရှိနိုင်ပြီး အလွဲသုံးစား ပြုခံရမှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် လူသားတွေရဲ့ Virtual Life လို့တောင်တင်စားလာကြတဲ့ FaceBook Internet အသုံးပြုမှုကလည်း တကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာ သာမက ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံအဆင့်မှာတောင် တနေ့တခြား တိုးတက် များပြားလာပြီး အထူးသဖြင့် လူငယ်တိုင်းနီးပါးမှာ Hand Phone မရှိရင်သာနေမယ်၊ Facebook Account တစ်ခုရှိလာနေတာကလည်း အကျိုးရှိတာတွေ အများကြီးရှိပေမဲ့ သတိထားစရာတွေ၊ ရှောင်ရန်တွေလည်း Threat တစ်ခုအနေနဲ့ ဖြစ်လာနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ချို့ကတော့ Facebook ကို အပြင်မှာ ကိုယ်တကယ် မဖြစ်ပဲ ဖြစ်ချင်နေတဲ့ဘဝ (Society) တစ်ခုအဖြစ် အသုံးချလာကြတော့ တကယ်မဟုတ်တဲ့ Personal Information တွေ၊ စိတ်ခံစားချက်တွေ၊ အမြင်တွေ၊ နေထိုင်မှုပုံစံတွေကို ထင်ယောင်ထင်မှား၊ ဆင်တူယိုးမှား လုပ်လာကြပြီး ဒါကိုယုံလွယ်တဲ့သူ တစ်ချို့ကြောင့် လူမှုရေုးပြသနာတွေ၊ ငွေကြေးအရှုပ်အရှင်းတွေအများကြီး ကြုံတွေ့လာကြရတယ်။ အဲဒါအပြင် တစ်ချို့ Facebook ကို Information အမှန်အကန်နဲ့ အသုံးပြုတဲ့ လူငယ်လေးတွေ သူတို့ရဲ့အချက် အလက်တွေနဲ့အလွဲသုံးစား လုပ်ခံရတာ၊ ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့လူ့ပါတ်ဝန်းကျင်က အလေးထားမှုတွေကို နှောက်ယှက် ဖျက်စီးခံနေရတာတွေလည်း မကြာခဏကြားလာနေရပါတယ်။ တချို့ဆိုရင် နာမည်ကျော် Celebrities များရဲ့ဓါတ်ပုံ၊ လိပ်စာတွေကိုအသုံးပြုပြီး အဲဒီ Celebrities ကဲ့သို့ ပါ၀င်ခံစား သရုပ်ဆောင်ပြီး Misuse တွေ လုပ်လာကြတာတွေရှိလာတော့ Awareness, Education နဲ့ Ethical တွေနားမလည်ထားဘူး၊ ဥပဒေကြောင်းအရ ဘာတွေဆိုရင်မလုပ်သင့်ဘူး၊ မလုပ်ရဘူး၊ လုပ်တယ်ဆိုရင် ထိုက်သင့်တဲ့ပြစ်မှု၊ ပြစ်ဒါဏ်တွေ ခံကြရမယ်ဆိုတာမျိုး အသိပေးတာမျိုး မလုပ်နိုင်ရင် အရောင်အဆင်း ကင်းမဲ့တဲ့ လူနေမူပုံစံ Digital LifeStyle ကို တော်တော်နဲ့ရရှိခံစားနိုင်ကြအုံးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံကြီးတစ်ခုမှာဆိုရင် OnLine Abuse တွေများလွန်းလို့ ဘယ် Internet Service Provider ကနေပဲ Access လုပ်လုပ်၊ အသုံးပြုသူ အားလုံးမိမိတို့ရဲ့ Personal Data တွေကို အတိအကျ မှန်မှန်ကန်ကန် Register လုပ်ထားရမယ်ဆိုပြီး ဥပဒေတွေ စည်းမျဉ်းတွေ ချမှတ်လိုက်တာကို လည်းမကြာသေးခင်ကမှ သိလိုက်ရပါသေးတယ်။ နိုင်ငံအသီးသီးကလည်း On Line ပေါ်မှာလုံခြံုတဲ့ စည်းကမ်းရှိတဲ့ ဆက်သွယ် အသုံးပြုမှုတွေဖြစ်လာဖို့အတွက် အဖက်ဖက်ကနေတရားဥပေ’ပိုင်းရော၊ ပညာပေးမှုအပိုင်းရော၊ အရေးယူမှု အပိုင်းတွေရော အရှိန်အဟုန်နဲ့ လုပ်လာကြပြီဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်ကြားဘူးသလောက် Awareness နည်းသေးတဲ့ မိဘအုပ်ထိန်းသူတစ်ချို့ကလည်း ကိုယ့်သားသမီးအပြင်လျှောက် မလည်ရင် ပြီးရော အခန်းထဲမှာပဲ ကွန်ပျူတာနဲ့ အင်တာနက်ချိတ်ပေးထားတယ်။ တနေကုန် အခန်းအိမ်ထဲကအပြင် မထွက်တာကိုပဲ ကျေးဇူးတင်နေပြီး ကိုယ်တိုင်လည်း Digital Divide ကြောင့်ဝင်ပြီး Touch မလုပ် နိုင်တော့ သားသမီးပြောသမျှ အကောင်းထင်နေပြီး ပြီးမှ ကြီးမားတဲ့ပြသနာတွေပေါ်လာမှ ကယ်ပါအုံး ဆိုတာမျိုးရှိကြပါတယ်။ တစ်ချို့ကတော့အဲဒီလိုဖြစ်လာကာမှ ဒီနေ့ကစပြီး အင်တာနက်မသုံးရတော့ဘူး၊ ကွန်ပျူတာမသုံးရတော့ဘူးဆိုပြီး အတင်းအကြပ် ပိတ်ပင်တာမျိုးတွေ ကန့်သတ်လာတာမျိုးတွေလည်း ကြားရ သိရဘူးပါတယ်။ တကယ်တော့ ခေတ်ရေစီးကြောင်းနဲ့ နည်းပညာတိုးတက်ပြောင်းလဲမှု တွေကို ကန့်သတ်တားဆီးဖို့ဆိုတာ တော်တော်မလွယ်ကူတဲ့ ကိစ္စဖြစ်ပြီး မိဘအုပ်ထိန်းသူ တွေကိုယ်တိုင်က မတင်းလွန်းမလျှော့လွန်းသော စည်းကမ်းများနဲ့ မိမိတို့ကိုယ်တိုင်လည်း အထိုက်အလျှောက် နည်းပညာနဲ့မကင်းဝေးအောင် လေ့လာကြိုးစားပြီး အနည်းဆုံး ကိုယ့်သားသမီးအသုံးပြုနေတဲ့ နည်းပညာတွေ၊ Equipment တွေအကြောင်း ငါတို့လည်းနားလည်တယ်။ လာပြီး နပ်ချလို့မရဘူးဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုး ပြင်ဆင်ထားရင် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ Control လုပ်နိုင် Monitor လုပ်နိုင်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တဖက်ကလည်း On Line, Facebook အသုံးပြုတဲ့အခါမှာ ခံယူချက်၊ ယဉ်ကျေးမှုအပိုင်း အားနည်းနေသေးတာတွေလည်း တွေ့နေရပါတယ်။ လူငယ်ချင်း အဆင်မပြေမှုလေးတစ်ခုခုအတွက် Facebook Account ထဲမှာရှိနေတဲ့ အခြား Member များရဲ့ဂုဏ်သိက္ခာ၊ အခြေအနေတွေကို ထည့်မတွက်တော့ပဲ ဆိုင်ဆိုင်မဆိုင်ဆိုင် ကိုယ်စိတ်ထဲမှာ ရှိတာတွေကိုတစ်တစ်ခွခွ၊ အများလက်မခံနိုင်တဲ့ အပြောအဆိုအသုံးအနုန်းတွေနဲ့ ရေးသားပြောဆိုလာကြတာတွေကလည်း သတိပြုဆင်ခြင်စရာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခြေခံအကြောင်းအရာတစ်ခုဖြစ်တဲ့ လူ့ကျင့် ၀တ် (Ethics) နဲ့ ဘယ်နေရာမှာ ဘာလုပ်သင့်တယ် ဘာမလုပ် သင့်ဘူး၊ ဘယ်လိုအချိန်မှာ ဘာပြောသင့်တယ်၊ ဘာမပြောသင့်ဘူးဆိုတာလေးကို ဆင်ခြင်နိုင်ရင် ပိုပြီးကောင်းလာမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ နိဂုံးချူပ်ရမယ်ဆိုရင်တော့ ပြောင်းလဲလာတဲ့ Digital နည်းပညာတွေကြောင့် ကျွန်တော်တို့လူသားတွေရဲ့ လူနေမှုပုံစံတွေဟာ သာမန်ပုံစံကနေ Ditial Life Style ကို ရောက်ရှိလာကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင်၊ လိုက်လျှောညီထွေဖြစ်အောင် နေထိုင်နိုင်ဖို့ အသိတွေ၊ သတိတွေ၊ ကျင့်ဝတ်တွေနဲ့ ဥပဒေပိုင်းဆိုင်ရာ အချက်တွေကို နားလည်သဘောပေါက်အောင် လုပ်ပြီး အကျိုးရှိရှိ အသုံးပြု၊ အသုံးချကြမယ်ဆိုရင် တန်ဖိုးရှိပြီး အရောင်အဆင်းကင်းမဲ့တဲ့ Perfect Digital Lifestyle အဖြစ်သို့ တကယ်ရောက်ရှိ ခံစားနိုင်ကြတော့မှာ ဖြစ်တဲ့ဆိုတဲ့ အကြောင်း မျှဝေခံစားရင်း . . . . .
(၂၀၁၃)ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ(၁၉)ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သော International Myanmar ICT Exhibition Televised Session Day (3) ကိုပြန်ပြောင်းသတိရလျှက်
UNO (အိုင်တီခရီးသည်)
(၂၀၁၃)ခုနှစ် အတွင်းက ရန်ကုန်မြို့ တပ်မတော်ခန်းမမှာ ကျင်းပ ခဲ့တဲ့ International Myanmar ICT Exhibition 2013 ၂၀၁၃ မှာ အရင်နှစ်တွေ ကထက်ပိုပြီး ထူးခြားတဲ့အစီအစဉ် တစ်ခုအနေနဲ့ ပွဲကျင်းပနေတဲ့ရက်တွေရဲ့နေ့ လည်ပိုင်းတွေမှာ Televised Session ဆိုပြီး အိုင်တီ၊အင်တာနက်၊မိုဘိုင်းလ်၊ e-Government၊ Web Technology စသဖြင့် တိုင်းပြည်အတွက်ရော၊ မိဘပြည်သူတွေ၊ လူငယ်တီထွင် ဖန်တီးသူတွေ အကျိုးရှိစေမည့် Knowledge ရစေမည့် အကြောင်းအရာတွေကို အိုင်တီ အသင်းအဖွဲ့တွေက တာဝန်ရှိသူတွေ အပြင် ပညာရပ်ဆိုင်ရာ တတ်သိနားလည်တဲ့သူတွေ၊ အထူးသဖြင့် အိုင်တီကို ရူးသွပ်ပြီး ဘဝတစ်ခုလို့သတ်မှတ် ထားကြတဲ့ လူငယ် ပညာရှင်တွေကိုဖိတ်ကြားပြီး Brocasting Media Partner များရဲ့ ကူညီမှုနဲ့ Channel (3) ခု ကနေတိုက်ရိုက်လွှင့်မယ့် လူ(၄)ဦးကနေ(၆)ဦးအထိ စုပေါင်းဆွေးနွေး မေးမြန်းကြမည့် အစီအစဉ်တစ်ခုကို ထည့်သွင်းထားခဲ့ကြပါတယ်။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ နေ့တစ်နေ့အတွက် ဒုတိယပိုင်းအစီအစဉ်ဖြစ်တဲ့ Towards a Digital Life Style ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ အိုင်တီအသင်းက တာဝန်ရှိသူတွေအပြင် အိုင်တီစီးပွားရေး လုပ်ငန်းထဲကို စတင်အခြေခံ ၀င်ရောက်လာ တဲ့လူငယ်စီးပွားရေးနဲ့ အိုင်တီပညာရှင်(၃) ဦး နဲ့အတူ နာရီဝက်လောက်ဆွေးနွေးမှုကို ဦးဆောင်ပြီး Moderator အနေနဲ့ ပါ၀င် ဆောင်ရွက်ပေးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အစီအစဉ်မစခင် Panelist တွေနဲ့ အကြိုဆွေးနွေးခဲ့ကြတဲ့အခါ ကမ္ဘာနဲ့တဝှမ်း ပြောင်းလဲတိုးတက်လာ နေတဲ့ Digital နည်းပညာတွေနဲ့ Equipment တွေဖြစ်တဲ့ PC, Labtop နဲ့ Tablet တွေ၊ Digital Camera, MP3, MP4 နဲ့ Digital TV Channel တွေနဲ့နည်းပညာ အသစ်အဆန်းတွေ၊ Digital Telephone တွေကနေ ဒီကနေ့ အသုံးပြုနေကြတဲ့ Mobile Smart Phone Technology တွေ Internet, e-Mail နဲ့ Web Technology တွေဟာတနှစ်ပြီး တနှစ်အံ့မခန်း တိုး တက်လာကြပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့မြန်မာ နိုင်ငံမှာလည်း (၁၀) စုနှစ်(၁) ခုကျော် (၂)ခုလောက် စိမ့်ဝင်ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး အရင် ကလိုချင်တယ်လို့ဆိုတဲ့ Digital အသုံး အဆောင်ပစ္စည်းတွေဟာ အခုဆိုရင် မရှိမဖြစ် လိုအပ်နေတဲ့ Daily Needs တွေအဖြစ် ရောက်မှန်းမသိ ရောက်လာကြပြီ ဖြစ်ဆိုတာတွေ ပြောဖြစ်ကြပါတယ်။ မှတ်မှတ်ရရ ကျွန်တော်တို့ကိုယ် တိုင်လုပ်ငန်းအတွက်ရော ကိုယ်ပိုင်သုံးဖို့ အတွက်ရော Projecter တစ်လုံးကို သိန်း(၄၀)ကျော်၊ Labtop တစ်လုံးကို (၁၅)သိန်း (၁၈)သိန်း၊ Digital Camera တစ်လုံးကို(၅)သိန်းလောက်နဲ့ Mobile Phone တစ်လုံးကို ပြင်ပပေါက် စျေး သိန်း(၂၅) (၃၀) နဲ့ ၀ယ်သုံးခဲ့ကြရတဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ (၁၅)နှစ် လောက်ကထက် Digital နည်းပညာတွေနဲ့ဆက်စပ်တဲ့ Equipment တွေဟာ အခုဆိုရင် အလွန်ကိုသက်သာတဲ့ နှုန်းထားတွေနဲ့ Accessibility လို့ခေါ်တဲ့ နေရာတကာမှာ အလွယ်တကူ ၀ယ်ယူရရှိ လာနိုင်တာတွေ၊ Affordability လို့ခေါ်တဲ့ တန်ဖိုးအရမ်းမများပဲ လူလတ်တန်းစားတွေပါ တတ်နိုင် ၀ယ်နိုင်လာတဲ့အခြေအနေတွေ ကလည်း Human Being without survive with Digital Life style လို့ သတ်မှတ်လာရတဲ့အထိ ရောက်ရှိ လာအောင် တွန်းပို့ပေးတဲ့ မောင်းနှင်အား Driving Force တွေဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။ အဲဒီလို Digital နည်းပညာတွေ အလွယ်တကူ ၀ယ်ယူအသုံးပြုလာနိုင်တဲ့ အတွက် လူသားတွေအတွက် အကျိုးကျေးဇူး အများကြီး ဖြစ်ထွန်းစေတယ်ဆိုတာ ဘယ်သူမှငြင်းနိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ အရင်က ဖလင်ကိုအသုံးပြုရပြီး ကူးဖို့ဆေးဖို့ ခက်ခဲခဲ့တဲ့ ဓါတ်ပုံနည်းပညာတွေမှာ အခု Digital Camera ပေါ်ပေါက်လာတော့ ကူးဖို့ပဲဖြစ်ဖြစ် Distribute လုပ်ဖို့ပဲ ဖြစ်ဖြစ် အလွယ်တကူဖြစ်လာတယ်။ အရင်က အဆက်အသွယ်ရဖို့ ခက်ခဲတဲ့နေရာဒေသတွေအတွက် လူကိုယ် တိုင်သွားလာရတဲ့အခြေအနေတစ်ခုကနေ အခုဆိုရင် လွယ်လွယ်ကူကူ ဖုန်းကလေး ဆက်လိုက်ယုံနဲ့ ဆက်သွယ်နိုင်လာတယ်။ အရင်ကကားချပ်ရုပ်ပုံတွေကိုပန်းချီ Drawing Design တွေနဲ့တစ်ခုချင်းစီ လုပ်နေရာကနေအခု Powerpoint လို Presentation Software တွေ ပေါ်လာတော့အရုပ်ရော၊ အသံရောအားလုံး ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ Present လုပ်နိုင်လာတယ်။ အရင်က ဖလင်အသုံးပြုခဲ့တဲ့ရုပ်ရှင်စနစ်နေရာမှာ အခု Digital TV တွေ Prepaid Channel တွေ၊ Cable TV တွေ CD, DVD, EVD Player တွေ ပေါ်ပေါက်လာတော့ Entertainment နဲ့ Knowledge အတွက် မိမိကြည့်လိုတဲ့ အစီအစဉ်ကို မိမိကြည့်လိုတဲ့အချိန်မှာ မိမိကြည့်ချင်တဲ့နည်းပညာတစ်ခုခုနဲ့ စိတ်ကြိုက်ကြည့်ရှုလာနိုင်တယ်။ အရင်ကသတင်းစာ၊ ဂျာနယ်၊ စာစောင်တွေကို တနေရာရာမှာသွားဝယ်ပြီးမှ အဆင်ပြေတဲ့အချိန်တစ်ခုမှာမှ ကြည့်လို့ ရပေမဲ့ အခုဆိုရင် Printed Media တွေ အားလုံးနီးပါး Digital Form နဲ့ OnLine ပေါ်မှာရှိ လာပြီဖြစ်လို့ ကိုယ့်မှာ Mobile ဒါမှမဟုတ် Tablet လေးတစ်ခု ရှိနေယုံနဲ့ နေရာ၊ ဒေသအချိန်မရွေး ကိုယ်ကြည့်ချင်တဲ့စာစောင်နဲ့ Article တွေကို ကြည့်နိုင်လာတယ်။ အရင်ကအစည်းအဝေး၊ အခမ်းအနားတစ်ခုခု (ဒါမှမဟုတ်) အင်တာဗျူးတစ်ခုခုအတွက် အသံပိုင်းဆိုင်ရာ Record လုပ်ထားချင်တယ် ဆိုရင် Tape တွေသုံးရပြီးပြန် Convert လုပ်ဖို့ Medium အခက်အခဲရှိတာရော၊ ကြာရှည် သိမ်းထားဖို့အတွက်ရော အဆင်မပြေပေမဲ့ အခုဆိုရင် Digital Recorder တွေသုံးပြီး ဘာကိစ္စအတွက်ပဲဖြစ်ဖြစ် ကိုယ်သိမ်းလိုတဲ့ Digital Format တစ်ခုခုနဲ့သိမ်းပြီးပြန်နား ထောင်ချင်တဲ့မည့်သည့် Digital Device တစ်ခုခုနဲ့မဆိုပြန်နားထောင်လို့ရလာတယ်။ အဲဒီအချက်တွေကတော့ Digital နည်းပညာတွေ ပြောင်းလဲ တိုးတက်လာတာကြောင့် လူတွေရဲ့ Daily Life Style တွေမှာအကျိုးရှိလာ တာတွေထဲက တချို့ဖြစ်ပြီး ဘယ်နေရာမဆိုအကောင်းနဲ့အဆိုး ဒွန်တွဲရှိနေတတ်တာမို့ Digital နည်းပညာများရဲ့ အားနည်းတဲ့၊ မကောင်းတဲ့အချက် တစ်ချို့ကိုလည်း သတိပြုရှောင်ရှားကြဖို့ လိုအပ်နေအုံးမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ဖလင်ဓါတ်ပုံတစ်ခုဟာ အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် ပြင်ပကို ပေါက်ကြားသွားတယ်ဆိုရင် လက်သည် (တရားခံ) ရှာဖို့ အရမ်းမခက်ခဲပေမဲ့ Digital Photo တစ်ခုကတော့ ဘာကြောင့်မှန်း၊ ဘယ်သူကြောင့်မှန်း မသိဘဲ တကမ္ဘာလုံးကို အချိန်ပိုင်း အတွင်း ပျံ့နှံ့ ပေါက်ကြားသွားစေနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီလိုပဲ အရင်က အရေးကြီး ဆွေးနွေးမှုတွေ အစည်းအဝေးတွေကစကားသံတွေ မှတ်တမ်းတွေကို Tape Recorder တွေနဲ့ခိုးပြီး ဖမ်းယူဖို့ဆိုရာ ခက်ခဲပေမဲ့ အခုဆိုရင် ဘောပင်၊ ဖေါင်တိန်ပုံစံ Digital Recorder တစ်ခုခုနဲ့လျှို့ဝှက် ဖမ်းယူပြီးမိနစ်ပိုင်းအတွင်း OnLine Internet ပေါ်လွှင့်တင်လိုက်ဖို့အလွန်ပဲ လွယ်ကူလာပါတယ်။ ဒါတင်မက သေးပါဘူး Individual တွေ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ သတင်း အချက်အလက်တွေဟာ Digital Format တမျိုးမျိုးနဲ့ ကွန်ပျူတာထဲမှာ၊ Memory Stick ပေါ်မှာ၊ Hard Disk ဒါမှမဟုတ် Tape Drive ထဲမှာ၊ VDC, CD တွေထဲမှာ သိမ်းဆည်းလာကြတော့ အခန့်မသင့်ရင်အားလုံး မသမာသူတွေလက်ထဲ အလွယ်တကူရောက်ရှိနိုင်ပြီး အလွဲသုံးစား ပြုခံရမှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် လူသားတွေရဲ့ Virtual Life လို့တောင်တင်စားလာကြတဲ့ FaceBook Internet အသုံးပြုမှုကလည်း တကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာ သာမက ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံအဆင့်မှာတောင် တနေ့တခြား တိုးတက် များပြားလာပြီး အထူးသဖြင့် လူငယ်တိုင်းနီးပါးမှာ Hand Phone မရှိရင်သာနေမယ်၊ Facebook Account တစ်ခုရှိလာနေတာကလည်း အကျိုးရှိတာတွေ အများကြီးရှိပေမဲ့ သတိထားစရာတွေ၊ ရှောင်ရန်တွေလည်း Threat တစ်ခုအနေနဲ့ ဖြစ်လာနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ချို့ကတော့ Facebook ကို အပြင်မှာ ကိုယ်တကယ် မဖြစ်ပဲ ဖြစ်ချင်နေတဲ့ဘဝ (Society) တစ်ခုအဖြစ် အသုံးချလာကြတော့ တကယ်မဟုတ်တဲ့ Personal Information တွေ၊ စိတ်ခံစားချက်တွေ၊ အမြင်တွေ၊ နေထိုင်မှုပုံစံတွေကို ထင်ယောင်ထင်မှား၊ ဆင်တူယိုးမှား လုပ်လာကြပြီး ဒါကိုယုံလွယ်တဲ့သူ တစ်ချို့ကြောင့် လူမှုရေုးပြသနာတွေ၊ ငွေကြေးအရှုပ်အရှင်းတွေအများကြီး ကြုံတွေ့လာကြရတယ်။ အဲဒါအပြင် တစ်ချို့ Facebook ကို Information အမှန်အကန်နဲ့ အသုံးပြုတဲ့ လူငယ်လေးတွေ သူတို့ရဲ့အချက် အလက်တွေနဲ့အလွဲသုံးစား လုပ်ခံရတာ၊ ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့လူ့ပါတ်ဝန်းကျင်က အလေးထားမှုတွေကို နှောက်ယှက် ဖျက်စီးခံနေရတာတွေလည်း မကြာခဏကြားလာနေရပါတယ်။ တချို့ဆိုရင် နာမည်ကျော် Celebrities များရဲ့ဓါတ်ပုံ၊ လိပ်စာတွေကိုအသုံးပြုပြီး အဲဒီ Celebrities ကဲ့သို့ ပါ၀င်ခံစား သရုပ်ဆောင်ပြီး Misuse တွေ လုပ်လာကြတာတွေရှိလာတော့ Awareness, Education နဲ့ Ethical တွေနားမလည်ထားဘူး၊ ဥပဒေကြောင်းအရ ဘာတွေဆိုရင်မလုပ်သင့်ဘူး၊ မလုပ်ရဘူး၊ လုပ်တယ်ဆိုရင် ထိုက်သင့်တဲ့ပြစ်မှု၊ ပြစ်ဒါဏ်တွေ ခံကြရမယ်ဆိုတာမျိုး အသိပေးတာမျိုး မလုပ်နိုင်ရင် အရောင်အဆင်း ကင်းမဲ့တဲ့ လူနေမူပုံစံ Digital LifeStyle ကို တော်တော်နဲ့ရရှိခံစားနိုင်ကြအုံးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံကြီးတစ်ခုမှာဆိုရင် OnLine Abuse တွေများလွန်းလို့ ဘယ် Internet Service Provider ကနေပဲ Access လုပ်လုပ်၊ အသုံးပြုသူ အားလုံးမိမိတို့ရဲ့ Personal Data တွေကို အတိအကျ မှန်မှန်ကန်ကန် Register လုပ်ထားရမယ်ဆိုပြီး ဥပဒေတွေ စည်းမျဉ်းတွေ ချမှတ်လိုက်တာကို လည်းမကြာသေးခင်ကမှ သိလိုက်ရပါသေးတယ်။ နိုင်ငံအသီးသီးကလည်း On Line ပေါ်မှာလုံခြံုတဲ့ စည်းကမ်းရှိတဲ့ ဆက်သွယ် အသုံးပြုမှုတွေဖြစ်လာဖို့အတွက် အဖက်ဖက်ကနေတရားဥပေ’ပိုင်းရော၊ ပညာပေးမှုအပိုင်းရော၊ အရေးယူမှု အပိုင်းတွေရော အရှိန်အဟုန်နဲ့ လုပ်လာကြပြီဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်ကြားဘူးသလောက် Awareness နည်းသေးတဲ့ မိဘအုပ်ထိန်းသူတစ်ချို့ကလည်း ကိုယ့်သားသမီးအပြင်လျှောက် မလည်ရင် ပြီးရော အခန်းထဲမှာပဲ ကွန်ပျူတာနဲ့ အင်တာနက်ချိတ်ပေးထားတယ်။ တနေကုန် အခန်းအိမ်ထဲကအပြင် မထွက်တာကိုပဲ ကျေးဇူးတင်နေပြီး ကိုယ်တိုင်လည်း Digital Divide ကြောင့်ဝင်ပြီး Touch မလုပ် နိုင်တော့ သားသမီးပြောသမျှ အကောင်းထင်နေပြီး ပြီးမှ ကြီးမားတဲ့ပြသနာတွေပေါ်လာမှ ကယ်ပါအုံး ဆိုတာမျိုးရှိကြပါတယ်။ တစ်ချို့ကတော့အဲဒီလိုဖြစ်လာကာမှ ဒီနေ့ကစပြီး အင်တာနက်မသုံးရတော့ဘူး၊ ကွန်ပျူတာမသုံးရတော့ဘူးဆိုပြီး အတင်းအကြပ် ပိတ်ပင်တာမျိုးတွေ ကန့်သတ်လာတာမျိုးတွေလည်း ကြားရ သိရဘူးပါတယ်။ တကယ်တော့ ခေတ်ရေစီးကြောင်းနဲ့ နည်းပညာတိုးတက်ပြောင်းလဲမှု တွေကို ကန့်သတ်တားဆီးဖို့ဆိုတာ တော်တော်မလွယ်ကူတဲ့ ကိစ္စဖြစ်ပြီး မိဘအုပ်ထိန်းသူ တွေကိုယ်တိုင်က မတင်းလွန်းမလျှော့လွန်းသော စည်းကမ်းများနဲ့ မိမိတို့ကိုယ်တိုင်လည်း အထိုက်အလျှောက် နည်းပညာနဲ့မကင်းဝေးအောင် လေ့လာကြိုးစားပြီး အနည်းဆုံး ကိုယ့်သားသမီးအသုံးပြုနေတဲ့ နည်းပညာတွေ၊ Equipment တွေအကြောင်း ငါတို့လည်းနားလည်တယ်။ လာပြီး နပ်ချလို့မရဘူးဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုး ပြင်ဆင်ထားရင် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ Control လုပ်နိုင် Monitor လုပ်နိုင်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တဖက်ကလည်း On Line, Facebook အသုံးပြုတဲ့အခါမှာ ခံယူချက်၊ ယဉ်ကျေးမှုအပိုင်း အားနည်းနေသေးတာတွေလည်း တွေ့နေရပါတယ်။ လူငယ်ချင်း အဆင်မပြေမှုလေးတစ်ခုခုအတွက် Facebook Account ထဲမှာရှိနေတဲ့ အခြား Member များရဲ့ဂုဏ်သိက္ခာ၊ အခြေအနေတွေကို ထည့်မတွက်တော့ပဲ ဆိုင်ဆိုင်မဆိုင်ဆိုင် ကိုယ်စိတ်ထဲမှာ ရှိတာတွေကိုတစ်တစ်ခွခွ၊ အများလက်မခံနိုင်တဲ့ အပြောအဆိုအသုံးအနုန်းတွေနဲ့ ရေးသားပြောဆိုလာကြတာတွေကလည်း သတိပြုဆင်ခြင်စရာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခြေခံအကြောင်းအရာတစ်ခုဖြစ်တဲ့ လူ့ကျင့် ၀တ် (Ethics) နဲ့ ဘယ်နေရာမှာ ဘာလုပ်သင့်တယ် ဘာမလုပ် သင့်ဘူး၊ ဘယ်လိုအချိန်မှာ ဘာပြောသင့်တယ်၊ ဘာမပြောသင့်ဘူးဆိုတာလေးကို ဆင်ခြင်နိုင်ရင် ပိုပြီးကောင်းလာမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ နိဂုံးချူပ်ရမယ်ဆိုရင်တော့ ပြောင်းလဲလာတဲ့ Digital နည်းပညာတွေကြောင့် ကျွန်တော်တို့လူသားတွေရဲ့ လူနေမှုပုံစံတွေဟာ သာမန်ပုံစံကနေ Ditial Life Style ကို ရောက်ရှိလာကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင်၊ လိုက်လျှောညီထွေဖြစ်အောင် နေထိုင်နိုင်ဖို့ အသိတွေ၊ သတိတွေ၊ ကျင့်ဝတ်တွေနဲ့ ဥပဒေပိုင်းဆိုင်ရာ အချက်တွေကို နားလည်သဘောပေါက်အောင် လုပ်ပြီး အကျိုးရှိရှိ အသုံးပြု၊ အသုံးချကြမယ်ဆိုရင် တန်ဖိုးရှိပြီး အရောင်အဆင်းကင်းမဲ့တဲ့ Perfect Digital Lifestyle အဖြစ်သို့ တကယ်ရောက်ရှိ ခံစားနိုင်ကြတော့မှာ ဖြစ်တဲ့ဆိုတဲ့ အကြောင်း မျှဝေခံစားရင်း . . . . .
(၂၀၁၃)ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ(၁၉)ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သော International Myanmar ICT Exhibition Televised Session Day (3) ကိုပြန်ပြောင်းသတိရလျှက်
UNO (အိုင်တီခရီးသည်)
